Zagađivanje i zaštita prirode i Nacionali parkovi

1995.godine je doneta dekleracija o geo-nasleđu Srbije. Geo-nasleđe obuhvata geološke, geomorfološke i arheološke vrednosti nastale tokom formiranja litosfere i ljudskog društva.

Do danas, u Srbiji je zaštićeno oko 80 bjekata geo nasleđa. Neki od njih su Đavolja varoš, Trepča, Đerdapska klisura, Delibratska peščara i drugi.

U mnogim našim gradovima i industrijskim centrima vazduh je zagađen. To je posledica ispuštanja industrijskih gasova, izduvnih gasova iz motornih vozila isl.

Na stanje vazduha u Srbiji utiče i tzv uvezeno zagađivanje iz okolnih zemalja. Kao na primer što je bio slučaj u prošlosti sa Černobilskom katastrofom.

Zaštitom vazduha od zagađivanja mgu se ostvariti mnoge koristi. Preradnom otpadnih gasova iz fabričkih dimnjaka proizvode se sirovine za industriju.

vazduh se u gradovima i industrijskim centrima štiti od zagađenja izradom visokih dimnjaka, ugradnjim specijalnih filtera u fabričke dimnjake itd.

Planskom izgradnjom širih ulica i bulevara omogućava se provetravanje gradova. Prema centru koji je toliji struji hladni vazduh iz okoline i time u centar donosi svež vazduh.

Otključaj Premium

Čitaj celu lekciju
Rešavaj 10x više zadataka
Osvoj 2x više bodova i energija ti se puni duplo brže

Za 855 RSD postani Premium!

Postani Premium

g829_1pamcevo

U pogledu zagađenosti vazduha, Pančevo se smatra crnom tačkom u Srbiji.

Poplave i zagađenje voda su česta pojava u Srbji, poplave su prirodne nepogode dok je zagađivanje voda rezultat uticaja čoveka.

U vreme poplava nastaju velike materijalne štete, javljaju se u svim delovima godine u slivovima mnogih reka.

Mnoge reke i jezera imaju zagađenu vodu. U Srbiji se godišnje u reke, kanale i jezera ispusti oko 250miliona m³gradskih otpadnih voda i oko 1.3milijarde m³industrijskih otpadnih voda.

Naše najzagađenije reke su Borska, Štira, Begej, Lepenica idr.

Tipičan primer prekomerne zagađenosti vode i preduzimanja mera za zaštitu Palićko jezero. U njemu je zbog zagađenosti izumrla flora i fauna a dno je imalo debeli sloj mulja. Jezero je isušeno, otklonjen je mulj sa dan i postavljeni su uređđaji za prečišavanje otpadnih voda koje se ispuštaju u jezero. Ponovno punjenje je počelo 1975.godine i vremenom je Palić dobio svoj raniji prirodni izgled.

Na planinskom reljefu je nekontrolisana eksploatacija prirodnog biljnog pokrivača dovela do bržeg razaranja i spiranja produktivnog tla. Seča šuma, širenje naselja, obrađivanje strmih terena neki su od vidova ovakve eksploatacije.
U Srbiji eroziji je podložno ~75% teritorije i tamo se vodi borba protiv erozije. Glavne protiverozivne mere su pošumljavanje i zatravnjivanje krševitih, golih predela, terasno sejanje kultura, idr.

Mehaničko i hemijsko zagađenje je u većoj ili manjoj meri prisutno u celoj zemlji.

Mehaničko zagađivanje zemljišta je nagomilavanje plastičnih, staklenih i drugih materijala. To su materijali koje mikroorganizmi produktivnog tla ne mogu da razore pa ili im je potrebno previše vremena.

Hemijsko zagađivanje zemljišta nastaje kada se koristi previše hemijskih sredstava u poljoprivredi.

Hemikalije iz zemljišta, vode i vazduha, preko biljaka i životinja (hrane koju konzumiramo) dospevaju u ljudski organizam.

Zaštićeno prirodno dobro podrazumeva područje, prirodni objekat ili pojavu sa osobenim prirodnim obeležjima. Ovakva zaštićena prirodna dobra se upisuju u registar zaštićenih prirodnih dobara koje vodi Zavod za zaštitu prirode Srbije.

Na našoj teritoriji ima 436 zaštićenih prirodnih dobara koje zauzimaju više od 500000ha.

Nacionalni parkovi su veće celina sa osobenim prirodnim i kulturnim obeležjima. Ovakvi parkovi zauzimaju posebno mesto u prirodnoj baštini svake zemlje.

Država ovakve parkove posebnim zakonima stavlja pod zaštitu. Naša zemlja je od 1960. do danas proglasila 5 nacionalnih parkova.

g829_2nac.parkovi

FRUŠKA GORA je planina na kojoj se nalazi istoimeni nacionalni park koji zauzima 25% površine istoimene planine.

Oko 90% površine parka pokrivaju šume. Ima više od 1400 biljnih vrsta i preko 200 vrsta ptica koje su proglašene za prirodne retkosti kao i brojne retke divljači.

Ovo je takoće mesto sa 16 srpskih manastira koji su duhovna vrela nacionalnog identiteta, a ima i više poznatih naselja i izletišta.

g829_2Manastir-Kuvezdin

Manastir Kuveždin - Fruška Gora

ĐERDAP je najveći nacionalni park u Srbiji. Jezgro parka Đerdap je Đerdapska klisura koja se prostire od Golupca do Kladova.

U klisuri se smenjuju 4 suženja i 3 proširenja : Golubačka klisura, Ljupovska kotlina, Gospođin Vir, Donjomilanovačka kotlina, Veliki i Mali kazan, Oršavska kotlina i Sipska klisura.

U parku ima 1100biljnih vrsta od kojih mnoge predstavljaju ostatke biljnog sveta koji je nestao u toku ledenog doba. Od ptica su prisutni suri orao, oro zmijar, orao belorepan, crna roda idr.

Kulturnoistorijsko nasleđe je brojno i značajno - Lepenski vir, Trajanov put i most, Kartaš utvrđenje i drugi.

g829_2djerdap

TARA nacionalni park obuhvata veći deo istoimene planine. Na severu i severozapadu park je oivičen kanjonom Drine. Ovo je tipičan šumski predeo i ubraja se u najočuvanije planine i najvrednija šumska dobra u Evropi.

Simboli Tare su Pančićeva omorika i Pančićev skakavac (koji živi samo na Tari)

g829_3omorika-biljeska-stena

Pančićeva omorika- Bilješka stena Nacionalni park Tara

U nacionalnom parku KOPAONIK mogu se naći sačuvane biljne zajednice i životinjske vrste visokih planina kojih na drugim planinama nema.

Zbog svoje visine i položaja, Kopaonik još nazivamo i nebeskom stolicom Srbije.

g829_3Kopaonik

ŠAR PLANINA nacionalni park je osnovan 1986.godine da bi se zaštitile stare šume retkih vrsta bora, mešovite i listopadne šume, jai retke vrste biljaka visokih planina.

Živi svet je raznovrstan i bogat. Na području ima 147 vrsta leptira pa je po tome najbogatije područje u Evropi. Kulturno bogatstvo parka obuhvata 34 srednjevekovne crkve i manastira, Dušanov grad idr.

g829_4sar-planina

Najstariji propis kojim se reguliše zaštita prirode je Dušanov Zakonik iz 1349.godine

Ovim zakonom je određena ne samo zabrana seče šuma, već i obaveza da se posečeno obnovi sađenjem mladca.

g829_5dusanov_zakonik

<% if(tag === 'undefined') {%><% } else { %><% } %>