Prirodno geografske odlike Afrike

KLIMA

Rekli smo da ekvator deli Afriku na pola, shodno tome, tipovi klime su simetrično raspoređeni i podjednako se smenjuju i prema severu i jugu.

Oko ekvatora je zastupljena ekvatorska klima - ovde je stalno nizak vazdušni pritisak.

Od ekvatora, prema severu i jugu se smanjuje količina padavina pa je tu zastupljena tropska klima.

Oko severnog i južnog povratnika je suva sutropska klima - tu su temperature visoke a količina padavina je mala tako da je ovo predeo pustinja

U krajnjim severnim i južnim oblastima Afrike je zastupljena mediteranska klima.

g722_1klima

Otključaj Premium

Čitaj celu lekciju
Rešavaj 10x više zadataka
Osvoj 2x više bodova i energija ti se puni duplo brže

Za 855 RSD postani Premium!

Postani Premium

Na severu Afrike, oko severnog povratnika je velika pustinja Sahara.

Pasati sa južnog povratnika duvaju preko Indijskog okeana i donose veliku količinu padavina zapadu kontnenta i pogotovo ostrvu Madagaskar a znatno manju količinu padavina jugoistočnim obalama Afrike.

Pasati se dalje na jugu kontineta pretvaraju u suve vetrove - sve ovo utiče na to da na zapadnim obalama južne Afrike bude veoma mala količina padavina i time su stvoreni povoljni uslovi da tu bude pustinja - Namib.

Oko južnog povratnika je pustinja Kalahari koja zajedno sa pustinjom Namib čini prirodnu zonu pustinje u južnom delu Afrike.

Ime Namib na Nama jeziku znači ogromno.

Ovo područje se smatra najstarijom pustinjom na svetu. Ona je imala sušne ili polusušne uslovo bar 80miliona godina.

g722_1namib

Sahara nije oduvek bila vrela i suva kakva je sada. Sahara je nekada bila savana, pod uticajem blaže klime, sa većom količinom padavina i razvijenom klimom. Ta nekadašnja Sahara je imala bogat biljni i životinjski svet i bila je naseljena.

Sada, Sahara ima vegetaciju pretežno samo u dolini Nila, u oazama i na severnoj visoravni gde ponegde postoji mediteranska vegetacija.

g722_1sahara

Sahara je najveća vrela pustinja na svetu - njena veličina je približna veličini SAD, a veća je od Evrope.

g722_1velicina_sahare

BILJNI I ŽIVOTINJSKI SVET

Kao što se klimatski tipovi prostiru simetrično od ekvatora, tako se i vegetacija prostire. Promena vegetacijskih tipova prati smanjenje padavina.

Ovakva skoro idealna zonalnost i simetričnost vegetacije je jedinstvena.

Jedini izuzetak simetričnosti su visoravni i planine u istočnoj Africi gde su zastupljene suve savane i tropske stepe.

g722_2afrika_vegetacija

Oko ekvatora, na području basena Konga i pri obalama Gvinejskog zaliva su zastupljene vlažne tople šume koje se nazivaju prašume.

Prašume su zastupljene i na istočnim obalama Madagaskara zahvaljujući padavinama koje tamo nanose pasati.

Prašume su guste i teško prohodne. Drveće dostiže visinu i do 60m, a ispod njega rastu puzavice, žbunje i trave. Do dna šume sunčeva svetlost dopire veoma malo ili ponegde čak i nimalo.

Živi svet u prašumi se menja i po geografskoj širini i po šumskim spratovima.

Sa udaljavanjem od ekvatora javljaju se listopadne šume koje se postepeno proređuju i prelaze u savanu. Savane imaju tropsku klimu, sa izraženim jednim kišnim i jednim sušnim periodom. U savanama se pojavljuje pojedinačno drveće kao što su akacje i baobab.

Kako se smanjujue količina padavina, tako prestaju savane i počinju tropske stepe. Tropske suve stepe domorodačko stanovnitvo Afrike naziva sahel.

Tropske stepe ka jugu i severu prelaze u polupustinje i pustinje.

Sutropske pustinje su oko povratnika, tu je uvek vedro jer je vazdušni pritisak visok, dani su topli a noći hladne i razlika između dnevnih i noćnih temperatura je značajna.

Vegetacija opstaje samo u oazama i većinom je predstavljaju urmine palme.

Na krajnjem severu i krajnjem jugu kontinenta su predeli sa mediteranskom vegetacijom - tu rastu šume zimzelengo hrasta, raznih vrsta bora i žbunata vegetacija kao i sredozemno voće

U afričkim pustinjama nema kaktusa već rastu mlečike koje ponekad svojim izgledom podsećaju na kaktuse. Kaktusi rastu u pustinjama severene Amerike.

g722_5mlecika

Neke vrste životinjskog svta žive samo u Africi
Žirafe, zebre, krda govečeta Gnu, antilope impala, oriks i springbok su u stalnom pokretu kroz savane Afrike u potrazi za hranom.
Za razliku od azijskog slona, afrički je krupniji i sa većim ušima

g722_5zivotinjski_svet

U Africi žive dve vrste nosoroga, beli i crni. Obe vrste su dvoroge i nalaze se na listi ugroženih životinja.

g722_6nosorozi

Broj im se najviše smanjuje zbog krivolova.
Bele nosoroge delimo na

severne i
južne

Crnre nosoroge delimo na

Centralnoseverne,
istočne,
zapadne i
jugozapande

Po nekim istraživanjima zapadnoafrički crni nosorog se sada smatra i izumrlim, dok od severnog belog nosoroga postoje još tri jedinke

Crni i Beli Nosorog Razlike

g722_6nosorog_razlike

Iako ih nazivamo beli i crni nosorog, obe vrste su zapravo sive.
Smatra se da je beli nosorog dobiotakvo ime zbog pogrešno protumačene reči koja označava široku-četvrtastu gornju usnu.
Crni nosorog je manji od belog, ima gipku donju usnu kojom se pomaže pri hranjenju

HIDROGRAFIJA AFRIKE

Ako posmatramo koji kontinent ima najmanje kopnenih voda, posle Australije koja vodi dolazi Afrika.

Dve trećine teritorije pripada slivovima Atlantskog i Indijskog okeana dok ostatak pripada unutrašnjem slivu gde se reke ulivaju u jezera i močvare ili nestaju u pesku.

Najgušća rečna mreža je u basenu Konga i u priobalju Gvinejskg zaliva. Reka Kongo je bogata vodom tokom cele godine dok su reke tropskog pojasa bogatije vodom leti a sredozemne reke zimi.

Pustinjki delovi kontinenta imaju suve doline sa povrememnim tokovima one se nazivaju vadi.

Najduža reka Afrike je i najduža reka na svetu - Nil koji je dugačak 6671km.

g722_7nil

Kongo je drugi po dužini ali nosi 15puta više vode od Nila.

Ostale veće reke kontinenta su Niger i Zambezi.

Afrika je bogata raznolikim jezerima.

Na jezerskoj visoravni ih ima najviše a jedino jezero koje tu odudara je Turkana koje je slano dok su ostala slatka.

Na Etiopskoj visoravni su jezera vulkanskog porekla.

Na severu Afrike se nalaze najviše slana jezera - šotovi. Jedini izuzetak u ovoj regiji je jezero Čad koje je slatkovodno i nalazi se u prostranoj kotlini (kao i Ukereve jezero koje je najveće jezero Afrike).

Najveća jezera su smeštena u oblasti Velikog istočnoafričkog rova . Ta jezera su najčešće izdužena i duboka sa strmom stranama.

Najveće jezero Afrike - Ukereve jezero (Viktorjino jezero) je treće po veličini u svetu i leži u prostranoj kotlini.

<% if(tag === 'undefined') {%><% } else { %><% } %>