Južn Amerika - stanovništvo i naseljenost,privreda i politička podela

Shtreberove lekcije proizvod su puno rada i istraživanja. Podržite nas kupovinom Premium naloga i omogućite vašem detetu da uči na najbolji način. Hvala!

Kupi sada

STANOVNIŠTVO I NASELJA

Sastav stanovništva u Južnoj Americi je veoma složen što objašnjavamo istorijom osvajanja i naseljavanja.

U 11.veku indijansko pleme Inka je naselilo oblast južnog dela današnjeg Perua sa centrom u gradu Kusko.

Inke su treća velika civilizacija Južne Amerike. Od 1438.do 1532. Inke su stvarale veliku državu time što su pokoravali ili mirnim putem sjedinjavali sva okolna plemena i teritorije. Civilizacija Inka je zauzimala prostor od južnog dela Ekvadora do severnog dela Čilea.

g753_1inke_osvajanje_mapa

g753_2inke_proslava

Inke su imali visok stepen razvoja, državnu organizaciju, privredu, kulturu isl. Prvenstveno su se bavili stočarstvom i zemljoradnjom ali su imali savremene mreže puteva, sisteme irigacija, dvorce i hramove.

Otključaj Premium

Čitaj celu lekciju
Rešavaj 10x više zadataka
Osvoj 2x više bodova i energija ti se puni duplo brže

Za 855 RSD postani Premium!

Postani Premium

Dolaskom Evropskih osvajača 1533., carstvo Inka je pokoreno i unšteno. Veliki broj indijanaca je ili ubijen ili je stradao od zaraza koje su evropljan doneli.

g753_2inke_borba_spanci

Nasuprot razvijenosti Inka, u prašumama Amazona žive plemena na niskom stepenu kulturnog i privrednog razvoja. Dosta tih plemena i danas živi na isti način, a postoje i ona plemena koja nikada nisu stupila u dodir sa savremenom civilizacijom.

g753_3amazonska_plemena

Nakon što su Španci i Portugalci potpisali sporazum, Portugalci su kolonizovali današnji Brazil, a Španci ostale delove Južne Amerike.

U nedostatku radne snage, Portugalci su dovodili crne robove iz Afrike za rad na plantažama.S’toga je, i tada a i sada, mešanje rasa veoma prisutno u Južnoj Americi.

U 20.veku na ovaj kontinent se doselilo dosta Evropljana, pretežno Britanaca, Italijana i stanovnika balkanskih država; kao i manji broj Azijata.

U Brazilu se danas govori portugalski a u osatku Južne Amerike je uglavnom zastupljen špancki. Na Andima je ponegde očuvan jezik Inka – Kečua. Na severu kontinenta, gde su kolonije Velike Britanije, Holandije i Francuske se govore ti jezici.

g753_4jezici_jamerike

Gustina naseljenosti u Južnoj Americi nije velika. Postoje delovi amazonije i Patagonije koji su potpuno nenaseljeni.

Prirodni priraštaj je visok tako da je porast broja stanovnika veliki.Najgušće su naseljene priobalne oblasti, Pampi i Andi gde je nekada bilo carstvo Inka.

g7753_5gustina_naseljenosti

Na ovom kontinentu nije ujednačeno svuda gradsko stanovništvo ali je i dalje izraže porast migracije ljudi u gradove.

Veliki gradovi su uglavnom nastali oko luka iz doba kolonizacije.

Oni imaju moderne, savremene kvartove ali zbog doseljenja stanovnika u potrazi za poslom i boljim životom se stvaraju i sirotinjske četvrti koje su često bez elementarnih uslova za život. Najveći gradovi Južne Amerike su Sao Paolo, Buenos Aires, Rio de Žaneiro, Bogota, Lima, Santjago de Čile idr.

g7753_5lima

PRIRODNA BOGATSTVA I PRIVREDA

U prirodna bogatstva koja čine osnovu privrede Južne Amerike spadaju:

različita rudna bogatstva,
tropske šume,
obradivo zemljište,
pašnjaci ,
velike reke i okeani bogati ribom.

Tropske vlažne šume

U Amazoniji i istočnoj podgorini Anda se nalaze tropske šume sa brojnim vrstama drveća. Ove šume se nemilosrdno krče i koriste u drvnoj industriji ali i za izgradnju puteva i naselja ali i kao gorivo. Seča je delom nekontrolisana i neplanska,i njome se smanjuje površina pod drvećem. Drugi razlog za uništavanje šuma je da bi se došlo do obradivog zemljišta.

g7753_6seca_suma

Rudarstvo

Rude gvoždja i boksita se nalaze u Brazilu, Venecuelu, Peruu, Surinamu i Gvajani.

Bakar se nalazi u Čileu, Peruu, Argentini. Olovo i cink se nalaze u Brazilu, Peruu, Boliviji i Argentini.

Kalaj se nalazi u Brazilu i Boliviji.

Plemeniti metali zlato, srebro i platina se nalaze u Brazilu i Peruu

Nafta, zemni gas i ugalj se nalaze u podnožju Anda, središnjim nizijama i Patagoniji. Venecuela izvozi najviše nafte

U pacifičkom primorju se eksploatiše čilska šalitra koja se koristi kao djubrivo i iako je ima i na drugim mestima, Čile je jedini gde je ima u značajnim količinama zato je i dobila takvo ime.

g7753_6Potosi

Potosi-Bolivija. U dooba Kolonizacije je bio glavna španska kovnica .

Rudnik zlata Yanacocha-Peru

Obradivo zemljište

Obradivog zemljišta ima najviše u oblasti reke Orinoko, u Medjurečju, oblasti Pampa na Brazilskom pobrdju i uz obalu Atlantskog okeana. Na visoravnima srednjih i severnih Anda i uz obalu Tihog okeana takodje ima većih površšina plodnog zemljišta.

g7753_obradivo_zemljste

Stočarstvo

Na plodnim pašnjacima se razvija stočarstvo. Tu se napasaju goveda i ovce, lame se uglavnom gaje na visoravnima.

Reke

Reke sa velikim padovima imaju veliki hidroenergetski potencijal ali on još uvek nije dovoljno iskorišćen da bi se proizvodila električna energija.

Ribolov

Mnoge države na ovom kontinentu se bave ribolovom. Ribolov se obavlja u okeanima. Peru i Čiile se ističu po ribolovu.

Industrija

Industrija se razvija u velikim gradovima i lukama.

Samo su Brazil i Argentina iskoristili pogodnost dobre osnove da razviju svoju industriju. Delom su to uradili i Čile, Venecuela i Peru.

Brazil i Argentina kao najrazvijenije industrijski vode u eksploataciji spostvenih ruda (gvoždje, olovo, cink i boksit) kao i fosilnih goriva (kameni ugalj, nafta, zemni gas).

Petrohemijska industrija, crna metalurgija, mašinska industrija i industrija gradjevinskog materijala su u porastu, zajedno sa tekstilnom, prehrambenom i industrijom kože i obuće.

g7753_7eksploatacija_ruda

Ostale države Južne Amerike imaju nedovoljno razvijeno rudarstvo i poljoprivredu.

Njihov društveno ekonomski razvoj je delom usporen i zbog uticaja polufeudalnih odnosa u poljoprivredi koji nisu prevazidjeni a potiču iz vremena kolonizacije.

Poljoprivreda, zemljoradnja, kao i u Srednjoj Americi, se deli na zemljoradnju za lokalnu upotrebu (domorodačka) i za izvoz (plantažna). Najveći deo poljoprivrednog zemljišta je u vlasništvu domaćih i stranih veleposednika. Na velikim posedima rade siromašni seljaci bezemljaši i to za malu nadnicu. Plantaška proizvodnja se odvija na ovakvim velikim posedima koji mogu biti i latifundije, fasende i hacijende. Vlasnici su uglavnom bele rase.

U tropskim predelima plantažno se gaje šećerna trska, kakaovac, banane, i ananas.

U Brazilskom primorju se uglavnom gaji kafa a u u nutrašnjosti pamuk i duvan.

Na andskim visoravnima je uglavnom domorodačka proizvodnja. Tamo se održao stari ačin proizvodnje na malim seljačkim posedima. Gaje se uglavnom pšenica, kukuruz i krompir.

g7753_7latifundija

g7753_7peru_terasna_Farma

Per - terasna farma

Države Južne Amerike koje su bile pod Španskom kolonizacijom nezavisnost su stekle od 1804. do 1824.

Borbe za nezavisnost su podeljene na južni deo koji je predvodio Hoze de San Martin i severni čiji je vodja bio Simon Bolivar. Te dve oslobodilačke vojske spojile su se u današnjem Ekvadorui prinudile špansku kraljevsku vojsku na predaju.

U Brazilu je tada došao na vlast sin Portugalskog kralja i 1822. proglasio nezavisnost i postao prvi Brazilski car.

Gvajana koja je bila pod Velikom Britanijom je stekla nezavisnost 1966.

Surinam je bila pod Holandskom upravom i stekla je nezavisnost 1975.

I dalje su pod kolonijalnom upravom 3 teritorije

Francuska Gvajana – pod upravom Francuske.
Foklandska ostrva – pod upravom Velike Britanije
Južna Džordzija i Južna Sendvička ostrva – pod upravom Velike Britanije

U prvoj dekadi 21.veka, na izborima u Argentini, Urugvaju, Brazilu, Venecueli, Ekvadoru, Boliviji, Paragvaju i Čileu izabrani su socijalisti – ideja je da se napravi velika kontinentalna integracija i slobodno tržište. To je dovelo do stvaranje nove političke organizacije pod nazivom Savez južnoameričkih nacija. Bili bi treći veliki trgovinski blok u svetu i trebalo bi da obezbede slobodno kretanje ljudi i robe, kao i ekonomski napredak država Južne Amerike.

g753_7politicka_karta

<% if(tag === 'undefined') {%><% } else { %><% } %>

Premium status ti omogućava:

Dodatan sadržaj

Novosti

Najnoviji članci Pogledaj sve

Dodatni sadržaj