Posledice rata - holokaust, genocid, stradanja u ratu

Totalni rat

U Drugom svetskom ratu je stradao ogroman broj ljudi, ali tačan broj nikada nije utvrđen. Većina procena navodi brojku od oko 55 milona, od čega samo 10% čine vojnici, a ostalo je civilno stanovištvo.

Jew_Killings_in_Ivangorod_(1942)

(Ubijanje Jevreja u Ukrajini)

Zbog ove nesrazmere, Drugi svetski rat se često pominje kao totalni rat i najkrvaviji sukob u istorji.

Broj ranjenih bio je dvostruko veći.

Novost koju je doneo Drugi svetski rat su logori smrti, uništavanje čitavih etničkih zajednica (genocid), deportacije i odvođenje na prisilni rad i preseljenje. Nemci su po ovom pitanju bili posebno okrutni u Poljskoj, SSSR i Srbiji.

d57a2a47a0cb35181798558c0bcc34ed

(Logoraši u Aušvicu)

Ruska vojska je 27. januara 1945. oslobodila zarobljenike iz nacističkog logora smrti Aušvica u Poljskoj.

Otključaj Premium

Čitaj celu lekciju
Rešavaj 10x više zadataka
Osvoj 2x više bodova i energija ti se puni duplo brže

Za 855 RSD postani Premium!

Postani Premium

Crvena armija je prilikom oslobađanja zarobljenih našla samo 7.000 preživelih. Ukupan broj ubijenih u ovom logoru smrti ide do 1,5 miliona ljudi, od toga su više od milion bili Jevreji.

(Obuća ubijenih logoraša, deo stalne postavke muzeja u Aušvicu)

Dan oslobođenja Aušvica obeležava se kao Dan holokausta.

Saveznici su u mesecima koji su došli oslobodili sve zarobljene iz koncentracionih logora širom Evrope. Logoraša je bilo na hiljade, što ubijenih, što zlostavljanih i neuhranjenih.

Američke stage je u Dahau sačekalo 33.000 logoraša koji su bili u užasnom stanju. Sa druge strane bila je velika gomila tela umrlih.

ovens-dachau

(Krematorijumi logora Dahau)

Amerikanci su zbog utiska koje je stanje u logoru ostavilo na njih, pobili svih 500 čuvara logora.

Tačan broj ubijenih u logorima nikada nije utvrđen. Smatra se da je veći od 6 miliona, većinom Jevreja, ali je bilo i Roma, homoseksualaca i svih ostalih koji su bili nepoželjni i niža rasa za naciste.

(Zatvorenici Logora Banjica, najvećeg koncentracionog logora na području okupirane Srbije)

Među umrlim logorašima bili su i Sloveni.

Holokaust

Holokaust je naziv za organizovani progon i uništavanje Jevreja od strane Nemačke i njenih pomagača. Holokaust nad Jevrejima Nemci su sprovodili od 1933. do 1945. godine. Prema procenama, u holokaustu je ubijeno oko 6 miliona Jevreja. Čak tri miliona Jevreja nastradalo je u logorima smrti.

(Jevrejska zvezda, obeležje koje su morali da nose svi Jevreji)

Ostale žrtve bile su poljski, ukrajinski, ruski, srpski civili i ratni zarobljenici, kao i Romi, antifašisti, ljudi sa mentalnim i fizičkim oštećenjima i pripadnijci pokreta otpora.

Nemci su sa progonom Jevrej započeli čim su nacisti došli na vlast. Nirnberškim zakonima iz 1935. godine Jevrejima su oduzeta građanska prava i imovina, pa su mnogi od njih emigrirali.

Za vreme rata je progon je pojačan, tako što je najpre uveden sistem izolacije u kome su Jevreji, Romi i drugi poslati u posebna geta.

Bundesarchiv_Bild_101I-134-0780-38,_Polen,_Ghetto_Warschau,_Marktszene

(Varšavski geto)

Iz geta su dalje deportovani u koncentracione i radne logore.

Specijalne SS jedinice koje su Nemci formirali na Istočnom frontu slate su na novookupirane teritorije da bi ubijali Jevreje i komuniste. Pomoć SS jedinicama često su pružali lokalna policija i kolaboranti.

(Članovi SS odreda)

SS odredi bili su rasuti širom Poljske, po baltičkim zemljama, Ukrajini, Belorusiji i Rumuniji, i ubili su više hiljada ljudi.

Do odluke o "Konačnom rešenju jevrejskog pitanja" došlo je početkom 1942. godine. Po ovom planu nacističkog vođstva, nekoliko logora je pretvoreno u logore smrti u kojima su ljudi masovno ubijani u gasnim komorama. Prvi ovakav logor otvoren je u blizini Osvećina u Poljskoj, čije ime na nemačkom glasi Aušvic.

Krema1gaschamber

(Unutrašnjost gasne komore u Aušvicu)

U sprovođenju "Konačnog rešenja" u Poljskoj je stradalo oko tri miliona Jevreja.

U logorima su mladi, sposobni za rad bili robovska radna snaga, sve dok ne bi umrli. Ostali su odvođeni u gasne komore u kojima bi umirali, a potom su kremirani.

Zarobljenike je oslobodila Crvena armija sa istoka zajedno sa saveznicima. Tada su oslobođeni logori Belzec, Sobobir, Treblinka, Majdanek i Aušvic-Birkenau.

Liberation-of-Auschwitz

(Crvena armija oslobađa preživele logoraše u Aušvicu)

I sami Nemci su doživeli tragičnu sudbinu, pošto je oko 15 miliona njih proterano iz velikog dela istočne Evrope. Ovo se desilo i italijanskoj manjini na istočnim obalama Jadrana, u Hrvatskoj i Sloveniji.

U ratu su stradali putevi, mostovi, železnice i znastno su smanjeni industrijski i drugi resursi.

Tokom rata uništeno je i mnogo toga što čini kulturnu baštinu. Najbolji primer za to je Varšava koju su Nemci potpunu razorili nakon neuspelog ustanka iiz 1944. godine. Drezden je takođe spaljen u bombardovanju 1945.

(Ruševine Varšave)

U nemačkom bombardovanju Beograda 6. aprila 1941. spaljena je Narodna biblioteka.

(Ostaci Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu u Beogradu)

Prvi svetski rat je drastično preoblikovao granice i mapu Evrope.

Austrougarsko carstvo podeljeno je na Austriju, Mađarsku, Čehoslovačku i Jugoslaviju.

Od propalog Osmanskog carstva formirana je Turska.

Nemačko carstvo izgubilo je veliki deo teritorije van granica Evrope i postalo Nemačka, a kraj Ruskog carstva prouzrokovao nastanak Poljske, Finske i baltičkih zemalja.

<% if(tag === 'undefined') {%><% } else { %><% } %>