Napad na Jugoslaviju - Aprilski rat i okupacija

Diplomatski i vojni pritisak na Jugoslaviju

Britanija i Nemačka pritiskale su Jugoslaviju da se opredeli za savezništvo u Drugom svetskom ratu. Suočena sa ultimatumom, jugoslovenska vlada je potpisala Protokol o pristupanju Trojnom paktu.

Protokol su 5. marta u Žutoj dvorani dvorca Belvedere u Beču potpisali predsednik vlade Dragiša Cvetković i ministar spoljnih poslova Aleksandar Cincar-Marković.

download

(Potpisivanje protokola)

Nemačka i Italija su potpisale note o poštovanju suvereniteta i intergriteta Jugoslavije kao i da neće tražiti vojnu pomoć, da vlade sila Osovine neće Jugoslaviji podnositi zahtev za odobrenje prolaza trupa u toku rata, da će voditi računa o interesu Jugoslavije pri novom određivanju granica itd.

1941-03-26-0011

(Politika o potpisivanju protokola)

Sve ove odluke je trebalo da se čuvaju u strogoj tajnosti i da se objave samo u dogovoru sa vladama sila Osovine.

Otključaj Premium

Čitaj celu lekciju
Rešavaj 10x više zadataka
Osvoj 2x više bodova i energija ti se puni duplo brže

Za 855 RSD postani Premium!

Postani Premium

Vojni puč u Beogradu

Grupa oficira vazduhoplovnih snaga izvela je puč u noći između 26. i 27. marta, kada su zaposeli sve vladine zgrade. Princ Pavle je primoran na ostavku, a mladi kralj Petar II je proglašen punoletnim. Vladu je preuzeo general Dušan Simović.

Kralj_Petar_II_(1941)

(Kralj Petar II preuzima krunu)

Masa na ulicama demonstrirala je protiv pakta sa parolama "Bolje rat nego pakt" i "Bolje grob nego rob".

Demonstracije_u_Beogradu_27._marta_1941

(Demonstracije na ulicama Beograda)

Nakon ovih događaja Hitler je bio odlučan u napadu na Jugoslaviju, budući da "u tu zemlju nije mogao da ima poverenja".

Napad fašističkih zemalja na Jugoslaviju

Nemci su svoj pohod na Balkan započeli vazdušnim napadima na Beograd u zoru 6. aprila 1941. godine. U isto vreme su bombardovani i ostali ciljevi u Jugoslaviji i Grčkoj. Nakon vazdušnih napada, Nemci su imali otvoren put za upad oklopnih i motorizovanih divizija.

(Ruševine bombardovanog Beograda)

Nemci su u Beograd ušli 12. aprila, istog dana kada su Mađarske trupe ušle u Bačku i Baranju i dan kasnije u Novi Sad. Nemačke trupe su iz Bugarske prodrle u Vardarsku dolinu i niz Povardarje ka Solunu, čime su Jugosloveni bili odvojeni od Grka.

Hrvatski gradovi bili su pošteđeni od Nemačkih razaranja. Preko radija su huškali hrvatske pukove na pobunu.

Kada su Nemci ušli u Zagreb 10. aprila 1941. godine Slavko Kvaternik je u ime vođe Hrvatskih ustaša Ante Pavelića proglasio Nezavisnu državu Hrvatsku.

(Ulazak Nemaca u Zagreb)

Nacionalni savet Slovenije istog dana je zatražio da Jugoslovenska vojska napusti Sloveniju.

Okupacija i podela zemlje

Sile Osovine su nakon okupacije počele da komadaju zemlju.

Bundesarchiv_Bild_146-1975-036-23,_Jugoslawien,_gefangene_serbische_Offiziere

(Zarobljeni jugoslovenski oficiri pre deportacije u Nemačku)

Vlada se iz Beograda povukla u Grčku, zajedno sa kraljem Petrom, a odatle je otišla u London gde je bila do kraja rata.

Kapitulacija Jugoslavije potpisana je 17. aprila 1941. u Beogradu.

Jugoslavija je podeljena tako da je Slovenija sa dve trećine pripala Nemačkoj, a jednom trećinom Italiji, Vojvodina je podeljena tako da je Bačku dobila Mađarska, a Banat je stavljen pod specijalnu upravu u kojoj je prevlast imala lokalna nemačka manjina. Istočni deo Makedonije pripao je Bugarskoj, a zapadni je, kao i Kosovo i Metohija, priključen italijanskoj Albaniji.

Fascist_occupation_of_yugoslavia-sr

(Okupatorska podela Jugoslavije)

Italijani su uzeli i Crnu Goru kao i Dalmaciju, deo Hercegovine i Bosne.

Komadanje Jugoslavije i nemačko huškanje dovelo je do bratoublilačkih ratova na celoj njenoj teritoriji.

Albanci na Kosovu i Metohiji su sprovodili teror nad Srbima, a i Mađari i Nemci su u Vojvodini pobili na hiljade Srba. Bugari su organizovali deportaciju srpskog stanovništva iz Makedonije, a kasnije su organizovali i masovna streljanja Srba.

Najgore je bilo u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj gde su Srbi bili izloženi genocidu.

Okupacija u Srbiji

Srbija je nakon okupacija stavljena pod režim vojne uprave. Ubrzo je obrazovana Specijalna policija na čelu sa Dragim Jovanovićem.

Srbi su pružali aktivan otpor do leta 1941. godine. Da bi umirili Sriju, okupatori su formirali autoritativnu vladu. Vlada nacionalnog spasa na čijem je čelu bio general Milan Nedić, formirana je krajem avgusta 1941.

(General Milan Nedić, 1877-1946)

Nezavisna država Hrvatska (NDH)

Nakon proglašenja NDH 10. aprila 1941. u Hrvatsku se iz Italije vratio Ante Pavelić, vođa terotističke ustaške organizacije. NDH je uskoro pristupila Trojnom paktu i objavila rat SAD.

Ndh_1941-sr

Granice NDH obuhvatale su najveći deo BiH i Srema. Poglavnik je, isto kao i Hitler i Musolini, imao neograničenu vlast.

Progon Srba u Nezavisnoj državi Hrvatskoj

Rasni zakoni usvojeni su već krajem aprila. Ovim zakonima uređen je progon i istrebljenje Srba, Roma i Jevreja. Otvoreno je oko trideset sabirnih, koncentracionih logora i logora smrti. Najpoznatiji su Jasenovac, Stara Gradiška, Gospić i logor na Pagu.

juzna-kapija-logora_big

(Ulaz u logor Jasenovac)

Srbi su u NDH istrebljivani deportacijama, nasilnim pokrštavanjem u katoličku veru i pojedinačnim i grupnim ubijanjem od strane ustaša. Cilj je bio stvaranje velikohrvatske etnički čiste države.

Prisilno_pokrštavanje_Srba_u_Slavoniji

(Nasilno pokrštavanje Srba)

Pokoljima se pridružio i deo muslimana, pa je u NDH vođen i verski sukob.

<% if(tag === 'undefined') {%><% } else { %><% } %>