Prevlast Osmanlija na Balkanu

Shtreberove lekcije proizvod su puno rada i istraživanja. Podržite nas kupovinom Premium naloga i omogućite vašem detetu da uči na najbolji način. Hvala!

Kupi sada

Osvajanja

Nakon osvajanja Carigrada 1453. godine, Turci Osmanlije su stvorile veliko i moćno carstvo, pod apsolutističkom vladavinom sultana iz dinastije Osmanovića. Pod vladavinom sultana Sulejmana I Veličanstvenom (1520-1566), turska imperija se prostirala na afričkom, azijskom i evropskom kontinentu.

sulejman

(Sulejman I Veličanstveni, 1520-1566)

Osmanlije su dalje širenje na tlu Evrope nastavili osvajanjem Beograda, a nakon toga je odigrana i bitka na Mohaču 1526. kada je pao otpor Ugarske kraljevine.

mohac

(Bitka na Mohaču, 1526.)

Habzburška monarhija, udružena sa Rusijom, bila je najveća pretnja Osmanlijama u Evropi.

Prvi rat između moćnih imperija bio je Dugi rat (1591-1606) u kome su aktivno učestvovali i pravoslavni Srbi iz Banata, Hercegovine i Crne Gore.

Bečki rat (1683-1699) doneo je Osmanlijama napad sa više strana, pa su morali da se povuku ka jugu, prepuštajući Budim i Beograd 1688. i Skoplje 1689. godine. I u ovom ratu su Srbi učestvovali zajedno sa Austrijom, Poljskom i Mletačkom republikom, u savezu nazvanom Sveta liga.

Prodor Habzburga Osmanlije su zaustavile pobedom kod Kačanika na Kosovu 1690. godine. Moćno carstvo uspelo je da povrati i teritorije do Save i Dunava, sve sa Beogradom. Ovo je za rezultat imalo Veliku seobu Srba iz osmanskog u Habzburško carstvo 1690. godine.

seoba

(Velika seoba Srba, 1690. godine)

Otključaj Premium

Čitaj celu lekciju
Rešavaj 10x više zadataka
Osvoj 2x više bodova i energija ti se puni duplo brže

Za 1200 RSD postani Premium!

Postani Premium

Rat je mirom u Sremskim Karlovcima završen 1699. godine.

Nakon perioda mira, usledio je novi austro-turski rat (1716-1718), nakon koga su, po odredbama Požarevačkog mira iz 1718. Osmanlije su Habzburzima prepustile Banat, delove Vlaške, Bosne i severnu Srbiju.

(Austrijska opsada Beograda 1717. godine)

Turci su Srbiju sa Beogradom povratile u sledećem ratu (1737-1739), nakon čega je usledila druga seoba Srba u Austriju. Beogradski mir iz 1739. godine konačno je uspostavio granicu izmešu dve imperije na Savi i Dunavu. Beogradska tvrđava bila je najsevernije utvrđenje Osmanlija.

Poslednji austro-turski rat koji je trajao od 1788. do 1791. godine, ipak nije doneo pomeranje granica.

Osmanska država: priroda vlasti i oblik uprave

Vladar u osmanskoj državi bio je sultan koji je imao neograničenu moć. Sultan se smatrao za vlasnika sve državne zemlje, koju je davao na korišćenje i ubirao poreze.

Sultan je takođe imao isključivo pravo odluke o ratu i miru.

sultan_1

(Sultanski turban šlem)

Najpoznatiji pohodi protiv hrišćanskog stanovništva bili su u formi verskog rata - džihada.

džihad

Nakon što je na bojnom polju u Kosovskoj bici iz 1389. godine stradao sultan Murat, osmanski vladari su nadalje bitke pratili sa bezbedne razdaljine.

murat

(Susret sultana Murata i Miloša Obilića)

Veliku ulogu u državnoj upravi imao je i veliki vezir koji je bio predsednik vlade. On je bio sultanov zamenik, a ostali veziri su, kao ministri u vladi, mirali da ga slušaju. Ovakva vlada nazivala se Visoka porta.

Vlast u unutrašnosti vršili su beglerbegovi kao pokrajinski upravnici, koji su obično imali titulu paše. Njihova upravna jedinica zvala se beglerbegluk. Unutar beglerbegluka postojale su manje jedinice - sandžaci. Upravnici sandžaka bili su sandžakbegovi, a versku vlast vršio je kadija koji je bio islamski verski sudija. Kadijina dužnost bila je da sudi po islamskom verskom zakonu - šerijatu.

Manje upravne jedinice od sandžaka zvale su se nahije u kojima je bila dozvoljena autonomija pokorenog stanovništva.

Upravnici jedinica nisu morali da budu Turci Osmanlije, ali su morali da budu islamske vere. I islamizovani Srbi su bili veliki veziri, a najpoznatiji je bio Mehmed-paša Sokolović.

sokolovic

(Mehmed-paša Sokolović, 1506-1579)

U Osmanskom društvu postojala su dva osnovna sloja: raja, odnosno niži slojevi koji su državi plaćali poreze, i askeri - činioci vojne, upravne i verske administracije.

Osmansko carstvo je bilo uređeno po vojnom sistemu, u čijoj osnovi je bio timarski sistem. Timar je bilo imanje sa zavisnim seljacima koje je sultan dodeljivao na korišćenje uspešnom vojniku-konjaniku. Korisnik timara nazivao se spahija. Spahije su se izdržavale od prihoda sa imanja.

Posedi veći od timara bili su zeameti, a najveći posedi zvali su se hasovi.

Spahije su činile konjicu, a janičari elitnu pešadiju osmanske vojske.

Janičari su bili regrutovani iz redova pokorenog naroda, uglavnom hrišćana.

janicari

(Janičari)

Verske prilike

Osmansko carstvo bilo je verski ustrojena država u kojoj su muslimani bili vladajući i povlašćeni sloj stanovništva. Hrišćani i ostali stanovnici bili su građani drugog reda.

Hrišćanska raja imala je veće poreze od muslimanske raje.

<% if(tag === 'undefined') {%><% } else { %><% } %>

Premium status ti omogućava:

Dodatan sadržaj

Novosti

Najnoviji članci Pogledaj sve

Dodatni sadržaj

Shop